Verlichting

Sara Burgerhart: roman in brieven

1 – De briefroman wordt ook wel aangeduid als roman-nieuwe stijl. Wat is nieuw aan de briefroman?

Het was de eerste roman waar een verhaal werd verteld d.m.v. 175 brieven. Ook zijn er 20 verschillende perspectieven, aangezien de perspectief is vanuit diegene die een brief schrijft.  Maar waardoor het vooral vernieuwend was, was dat het ook om gedachten en gevoelens ging en niet alleen maar om de avonturen.

2 - Waarom zijn brieven zo geschikt om een verhaal te vertellen?

De personages kunnen hun gedachtes en emotie makkelijk verwerken in een brief. Daardoor krijgen wij als lezer een veel betere beeld van hoe het allemaal in elkaar zit. Er zijn ook 20 perspectieven, daardoor krijgen wij het verhaal van alle kanten te zien en kunnen we een betere beeld creëren van hoe het werkelijk zit.

3 De les die Wolff en Deken hun lezeressen voorhouden zou je kunnen omschrijven als ‘eerst denken, dan doen’. Lees de tekstpagina Sara Burgerhart. Wat had Sara moeten denken of doen? Wie vind je naïever, Sara of R.?

Ik vind Sara naïever. Zij wilt wel misschien vrij zijn en genieten van het leven en liefde vinden, maar ze moet ook bedenken dat het niet altijd makkelijk gaat.  Ze had niet bedacht dat R misschien ook bedoelingen met haar had. Ze had misschien meer onderzoek kunnen doen naar hoe hij echt was, en wat de verhalen over hem waren. Maar aan de andere kant, ze was nog jong en begon net haar leven. Ze hoorde nog te leren van haar fouten, dus misschien was dit wellicht een wijze les voor haar.

Kinderliteratuur

1 – Waarom waren de kindergedichten van Van Alphen zo succesvol?

Het was in eenvoudige kindertaal geschreven. Het ging meestal over Nederlandse kinderen met Nederlandse problemen. Elk gedichtje ging om een situatie met een probleem die wel herkenbaar waren voor de meesten, in het gedichtje legde Van Alphen  dan uit hoe het wel moest.

2 - Leg uit waarom kinderliteratuur eigenlijk net zo leerzaam was voor ouders als voor kinderen.

In sommige kindergedichtjes zat er ook een politieke standpunt van de schrijver erin verwerkt. Dit maakte het leerzaam voor ouder als voor kinderen.

3 Lees de tekstpagina De kleine Grandisson. De schrijfster wil met dit boek kinderen het goede voorbeeld te geven. Leg aan de hand van Karels avontuur uit wat er zo goed of bijzonder is aan zijn gedrag.

Hij heeft een oude man gered uit het water en is de hele nacht opgebleven omdat hij zo ongerust was over de man en over het feit dat zijn ouders niet wisten waar hij was. Ook heeft hij een bed opgeofferd en was hij op de stro gaan slapen, zodat de oude man in het bed kon slapen. Dit laat zien dat Karel niet egoïstisch is ,want hij geeft meer  om anderen dan om zichzelf.

Vernieuwing op het toneel

1 - Waarom bloeit het toneelleven in de Noordelijke Nederlanden minder dan in de Zuidelijke Nederlanden?

In het Noordelijke Nederlanden was het verboden om religieuze stukken op te voeren. De druk van de protestantse kerk die het toneel als bedervend zag was groot. Maar in het Zuidelijke Nederlanden deden veel amateurs zelf aan toneel  en ging het bijna altijd over religieuze dingen.

2 - Waarom waren burgerlijke treurspelen modern?

De burgerlijke treurspelen gingen niet over Bijbelse en klassieke helden, maar juist over  het leed van gewone burgers in moderne, verlichte tijden. Mensen konden zich hierdoor veel beter het stuk begrijpen, aangezien het gerelateerd was aan hun eigen leven. Een voorbeeld hiervan is  De dood van Calas.

3 Lees de auteurspagina over Pieter Langendijk en het terzijde over het Frans-classicisme. Waarom zou Langendijk voornamelijk over de liefde hebben geschreven?

Het vinden van een geliefde/huwelijkspartner was moeilijk in die tijd. Zonder contactadvertenties, relatiebemiddelingsbureaus en chatboxen kwam je er niet. In zijn stukken schreef hij erover dat mensen zich dan rijker en beter konden voordoen dan ze waren, om een partner te krijgen. Zelf kreeg hij ook pas heel laat een partner, dus hij wist waarschijnlijk hoe moeilijk het was om een partner te vinden en wilde dit delen.

(bron:  http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/index.html )

Essay Mejuffrouw Sara Burgerhart & Guliver’s Travels.

De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart is geschreven door Betje Wolff & Aagje Deken in de tijd van de verlichting. Dit waren 2 schrijvers, die verschillende karakters hadden maar wel dezelfde kijk op de wereld. Ze waren beiden kritisch en hadden groot literair talent. Het boek De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart gaat over de wees Sara Burgerhart die wegloopt bij haar tante en volop gaat genieten van het leven.Een andere werk dat in de verlichting is geschreven is Guliver’s Travels. Dit boek is geschreven door een Iers prozaschrijver,dichter,pamflettist en satiricus Jonathan Swift en gaat over Gulliver die op steeds op reis gaat en op allerlei plekken terecht komt.

Tijd : Sara Burgerhart en Gulliver ’s travels spelen zich allebei af in de tijd van de verlichting. De verlichting was een tijdperk waar mensen steeds meer gingen nadenken over wetenschap, gelijkheid en de vraag in hoe verre religie echt was. De schrijvers in de tijd van de verlichting wilde meestal ook een wijze les meebrengen. In Gulliver’s travels komt de thema gelijkheid vooral van pas. Als Gulliver op reis gaat naar Brobdingnag komt hij erachter dat ze daar in vergelijking met Europa zeer tegen ongelijkheid is. En als hij in Laptuta erachter komt dat mensen van wiskunde houden is een verlicht idee. In Sara Burgerhart wilt de schrijfster juist een wijze les leren aan de lezers. Ze wilt goed en slecht gedrag aantonen.  Zoals dat het lijkt alsof Sarah met zichzelf te koop loopt, omdat ze op stap gaat met allerlei verschillende mannen.

Perspectief:  De perspectief van Gulliver’s travels is vanuit de ik-vorm geschreven. Het is een reisverslag waarin hij alles vanuit zijn perspectief vertelt. Sara Burgerhart is daarentegen geschreven vanuit 20 verschillende perspectieven. Dit komt omdat er 20 personages zijn die allemaal brieven schrijven, en de brieven zijn vanuit de ik-vorm geschreven.

Thema & Motto: Het thema van Gulliver’s travels zijn de politieke en sociale onrechten in de maatschappij. Dit blijkt uit de gesprekken die Gulliver heeft met allerlei koningen over de politiek in zijn land. Hierbij vermeld hij duidelijk dat hij niet eerlijk vind hoe het in zijn eigen land eraan toe gaat. Ook zie je in het boek verschillende samenlevingen waar het allemaal anders is geregeld. Gulliver’s travels heeft geen motto. Het thema van Sara Burgerhart is de opvoeding van jonge vrouwen. Ze wilden met dit boek jonge vrouwen een voorbeeld geven van hoe ze zich horen te gedragen, ook is de voorbereiding voor het huwelijk deels een thema. Want in het boek is ze opzoek naar een man die zij kan trouwen, en dit gaat niet gemakkelijk, want er zijn verscheidende obstakels. Het motto van dit boek is dat opvoeding van de jeugd door streng te zijn niet werkt.

Mening: Het boek Sara Burgerhart vond ik naar mijn mening een lastig boek. Misschien komt dit omdat er zoveel verschillende perspectieven zijn, of dat het taalgebruik toch wel een beetje anders is dan nu. Wel vond ik het leuk dat het in briefvorm geschreven was, dit motiveerde mij deels wel om door te lezen. Het boek Sara Burgerhart is natuurlijk heel anders dan Gulliver’s travels, bij hem maak je echt een reis met hem mee naar verschillende plekken. En bij Sara Burgerhart maak je echt een reis mee met haar ontwikkelingen. Hierdoor lijkt Gulliver’s travels mij denk ik leuker, ondanks dat ik het boek niet heb gelezen. Het lijkt mij namelijk interessanter  om te weten over de ongelijkheid in de wereld in die tijd, dan hoe het eraan toe ging met het vinden van een man in die tijd.

Bronnen :

http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/18de/auteurs/lg18066.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Jonathan_Swift

http://www.scholieren.com/boekverslag/53708

http://www.sparknotes.com/lit/gulliver/

http://www.shmoop.com/gullivers-travels/themes.html

Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart - Elisabeth Wolff & Aaagje deken

Elisabeth Wolff &  Agatha Deken, Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart:

Elisabeth Wollf kwam uit een gereformeerd koopmansgezin en groeide op in Vlissingen. Na haar zeventiende verjaardag liep ze weg met haar geliefde. Niet veel later kwam ze weer terug naar huis met een gebroken hart. Van mannen had ze toen genoeg, en vanaf dat moment begon ze met schrijven.

Aagje Deken was een boerenmeisje uit Amstelveen en verloor haar ouders op jonge leeftijd. Zij is opgegroeid in een weeshuis en was later gaan samenwonen met Elisabeth Wollf. Toen het boek Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart was uitgekomen, waren ze heel erg beroemd. Ze wisten het genre naar een hoog niveau te tillen.

Historie van mejffrouw Sara Burgerhart is uitgebracht in 1782 en wordt beschouwd als de eerste Nederlandse Roman. Het boek is gebaseerd op ervaringen van de 2 schrijvers. Het verhaal bestaat uit totaal 175 brieven, geschreven door 24 verschillende personen.

(bron : http://nl.wikipedia.org/wiki/Historie_van_mejuffrouw_Sara_Burgerhart )

(bron:  http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-15-tm-19-jaar/h/historie-van-mejuffrouw-sara-burgerhart/)

Door mij goedgekeurde samenvatting:

Sara Burgerhart is enig kind en wees. Na de dood van haar ouders heeft Abraham Blankaart de voogdij gekregen, een vrijgezelle oude man. Deze reist echter graag en zit in momenteel in Frankrijk.

Daarom woont Sara bij haar tante Suzanne Hofland. Dit is een sekreet van de bovenste plank, die alleen maar uit is op het geld van Sara dat zij als toeziend voogd zal krijgen. Ze laat Sara in pauper kleding lopen en slecht voedsel eten. Ook mag Saartje niet zoveel muziek maken als ze zou willen en moet ze streng volgens de bijbel leven.

Sara pikt het niet langer en vlucht weg. Ze gaat bij weduwe Spilgoed wonen die ze tevens als vriendin beschouwt. Met alle mensen in het huis raakt Sara goed bevriend. Eindelijk heeft ze de vrijheid om te doen wat ze wil en de jongemannen dienen zich aan.

Voor Sara is dit leven helemaal nieuw en elke uitnodiging neemt ze aan. Ondertussen houdt ze haar voogd en haar vriendinnen op de hoogt van haar ondernemingen.

Ze wil nog niet trouwen ook al willen al die mannen haar. Ze kan ook eigenlijk niet kiezen, want ze zijn allemaal leuk voor uitstapjes.

Hendrik Edeling is de meest serieuze vrijer, hij verklaard zijn op rechte liefde aan Saartje.

Maar Sara is meer geïnteresseerd in de charmante R. hij neem haar overal mee naar toe. Wat zij niet weet is dat hij alleen uit is op de liefdesdaad, zo naïef is ze nog.

Edeling schuift ze af, ze zegt hem alleen zijn vriendschap te willen.

Ondertussen is Blankaart bezig in Frankrijk met de vader van Edeling over te halen om het huwelijk toe te staan. Deze is namelijk tegen, omdat Sara gereformeerd is en Hendrik is Luthers.

Op een gegeven moment zegt de lieve weduwe tegen Sara, dat ze met zichzelf te koop loopt door al haar uitstapjes met verschillende mannen. Sara schrikt ontzettend en belooft de weduwe voortaan alles te doen wat deze zegt. Nog een laatste keer spreekt ze met R. af. Deze afspraak stond al en ze kon hem echt niet afzeggen want dat zou onbeleefd zijn.

Helaas wordt dit een drama. R. ontvoert Sara min of meer naar zijn landhuis. Hier probeert hij haar aan te randen. Sara kan echter ontsnappen doordat de dochter van de tuinman haar uit het huis smokkelt.

Helemaal overstuur komt ze thuis, waar haar ‘familie’ haar opvangt. Ze is nog dagen ziek en overstuur. De heer Edeling komt haar bezoeken en is zeer bezorgd. Door alle gebeurtenissen beseft Sara dat ze liefde voelt voor Hendrik.

Ondertussen is Abraham Blankaart erin geslaagd de vader van Hendrik over te halen het huwelijk goed te keuren.

En zo gebeurt het dat Sara en Hendrik trouwen en heel gelukkig zijn met elkaar. Om het geluk te bezegelen krijgen ze ook nog een zoontje, die ze Jan noemen.

In de narede trouwen er nog meer vriendinnen van Sara. Anna Willis trouwt met ds. Smit, Aletta Brunier trouwt met Willem Willis en Adriana Nijverhart met Cornelis Edeling. De anderen vergaat het minder goed. Tante Hofland wordt beroofd door broeder Benjamin en Cornelia Slimpslamp, wat leidt tot een sentimenteel excuus van tante aan Sara, en Cornelia Hartog gaat samenwonen met freule Van Kwastama.

(bron: http://www.scholieren.com/boekverslag/50899 )

2 recensies :

http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/recensie/bang-voor-deken-wolff

http://www.groene.nl/artikel/bij-de-mensen-thuis

Eigen recensie:

Het boek Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart is een leuk, maar ingewikkeld verhaal om te volgen. Dan spreek is voornamelijk voor mensen van deze tijd. Het taalgebruik van het boek is namelijk erg oud. Door dit oude taalgebruik kostte het me erg veel moeite om door dit boek te komen. Wat het wel leuk maakte was dat het verhaal is geschreven in brieven. Het onderwerp is wellicht niet meer relevant voor mij, door het tijdsverschil. Vroeger waren huwelijken namelijk veel meer op verstand gekozen, dan op gevoel. Maar met de gedachte dat het vroeger zo ging, was het dan nog wel de moeite waard om me door dit boek heen te slaan. Het is ook wel overduidelijk dat de 2 schrijfsters echt een boodschap mee wilden brengen, dat je je goed moet gedragen als een jong meisje. Het was een boek om je de les voor te lezen, ook al kan ik mij niet voorstellen dat ze hier vroeger werkelijk naar luisterden. Het boek draait eigenlijk voornamelijk om de gedachtes van de personages, dan de gebeurtenissen zelf. Dit vond ik dan nog wel wat hebben, aangezien de gedachtes erbij het interessant maken. Als er een gebeurtenis was, werd dit dan ook vanuit verschillende brieven van verschillende personages beschreven. Dit gaf een goed beeld van de gebeurtenis, en maakte het niet eentonig. Nog een pluspunt van dit boek is dat het op chronologische volgorde werd verteld, en er geen tijdssprongen waren, dit zorgde ervoor dat ik de rode draad in het verhaal goed kon volgen. Wat ik wel erg hinderlijk vond in dit boek, was dat er telkens maar weer werd verteld over de fantastische en deugdzame mejuffrouw Sara Burgerhart, op een gegeven moment weet je dat namelijk wel, desondanks vind ik haar wel een leuke personage. Een grappig detailtje vind ik ook nog de typische namen in dit boek zoals meneer Spilgoed, hij heeft zijn naam te danken omdat hij al zijn vermogen heeft verspild. Ondanks het lastige taalgebruik en niet relevante onderwerpen van deze tijdperk, is het toch wel echt een boek om aan te raden. Het heeft een duidelijk verhaal, en een originele verhaalvorm, ook zijn de personages erg leuk beschreven.

Karakter - F.Borderwijk

F. Bordewijk, Karakter :

Ferdinand Bordewijk is geboren op 10 oktober 1884 in Amsterdam. Hij stierf toen hij 81 was. Hij was een Nederlandse schrijver van veel verschillende dingen zoals romans,novellen,gedichten en toneelstukken. Hij was tevens ook een advocaat. Hij is bekend van het trio korte werken Blokken, Knorrende beeste en Bint, ook is hij bekend om zijn roman Karakter.

Het boek Karakter is een roman van de schrijver F. Bordewijk. Het boek is uitgebracht in 1938 en is in 1997 verfilmd door Mike van Diem. Ook was er in 1971 een serie over gemaakt.

(bron : http://nl.wikipedia.org/wiki/Karakter_%28boek%29 )

(bron:  http://nl.wikipedia.org/wiki/F._Bordewijk )

Door mij goedgekeurde samenvatting:

Jacob Willem Katadreuffe wordt geboren in een arme wijk in Rotterdam, als zoon van de alleenstaande moeder Jacoba Katadreuffe. Zij heeft als dienstbode voor de deurwaarder A.B. Dreverhaven gediend. maar na een kortstondige relatie ( zeg maar wat we nu een one-night stand zouden noemen) waaruit Jacob geboren wordt, neemt zij ontslag en weigert bovendien met Dreverhaven te trouwen of financiële middelen van hem aan te nemen.

Na de geboorte van haar zoon verdient Jacoba de kost door handwerk te verkopen. Als Jacob wat ouder is, raakt hij betrokken in een gevecht met jongens uit de buurt. Zijn moeder heeft dit gezien en beseft dat zij nu moeten verhuizen, iets wat haar eigenlijk niet zo slecht uitkomt aangezien het haar financieel ietsje beter gaat. Moeder en zoon komen nu in een wat betere wijk terecht. Jacob maakt zijn lagere school af en heeft allerhande baantjes. Op een gegeven moment heeft hij de behoefte zich los te maken van zijn moeder en hij ziet een sigarenwinkeltje in Den Haag te koop staan. Om het te kopen leent hij geld bij de kredietbank, terwijl hij niet weet dat zijn eigen vader hiervan de eigenaar is. Hij is er trouwens nog steeds niet van op de hoogte wie zijn biologische vader is, zijn moeder zwijgt hier altijd over.
Ondertussen werkt hij aan zijn geestelijke ontwikkeling en intelligentie. Hij schaft boeken aan om kennis te verwerven.
De sigarenwinkel loopt niet goed. Op een kwade dag verklaart zijn vader Jacob failliet. Hij heeft de sigarenwinkel bezocht, samen met de curator Mr. de Gankelaar. Moeder Katadreuffe ontvangt de heren, Jacob is op het moment niet thuis. Later verzwijgt Jacoba voor haar zoon dat het meneer Dreverhaven (zij heeft hem wel de naam van Jacobs vader verteld) was die hem failliet heeft verklaard. Jacob moet alles verkopen en weer bij zijn moeder in Rotterdam gaan wonen. Als blijkt dat Jacob slechts een stapel boeken ter waarde van vijftien guldens bezit, wordt het faillissement opgeheven. Maar voor Jacob blijft het moeilijk te verkroppen dat zijn eerste stap naar onafhankelijkheid mislukt is. Vooral tegenover zijn moeder voelt hij zich tekortgeschoten.

Jacob heeft echter indruk gemaakt op de curator, Mr. de Gankelaar, die hem (Jacob is inmiddels 21 jaar) een baantje als bediende bij advocatenkantoor Stroomkoning aanbiedt. Aan dit kantoor is zijn vader Dreverhaven als deurwaarder verbonden. Als Jacob voor de gevel van het kantoor staat, besluit hij zelf ook advocaat te worden. Eenmaal binnengekomen, ziet hij een groot, imponerend gestalte zitten. Een vrouw vertelt hem dat dat de beruchte meneer Dreverhaven is. Jacob heeft wel altijd de naam van zijn vader geweten, maar nu zag hij zijn vader voor het eerst. Op dat moment beseft Jacob ook dat het zijn vader is geweest die hem failliet heeft verklaard.
Nu hij zelf weer geld verdient, gaat Jacob wederom op kamers wonen. In zijn vrije tijd wijdt hij zich geheel aan zijn zelfstudie. En opnieuw duikt zijn vader op in zijn leven: Jacob wordt weer failliet verklaard, omdat hij nu kapitaalkrachtiger is. Hij gaat langs bij zijn vader (hij weet immers nu dat zijn vader hierachter zit) en die behandelt hem niet als zoon, slechts al debiteur. Dreverhaven geeft Jacob een mes en biedt hem aan hem dood te steken. Jacob beheerst zichzelf en verlaat het kantoor van zijn vader.
Gelukkig biedt Mr. Stroomkoning hem een regeling aan, zodat Jacob niet in financiële nood komt te zitten en zich verder aan het halen van zijn staatsexamen kan wijden.
In deze tijd komt er ook contact tot stand tussen hem en Lorna te George.
Als hij zijn schulden heeft afbetaald, wil Jacob gaan studeren en hiervoor leent hij geld bij zijn vader.
Tijdens de vakantie komt Jacob Lorna op het strand tegen, samen met haar vriend. Jacob schrikt hier erg van, jaloers en ziek gaat hij weg. Hij beseft dat hij achter het net aan het vissen is.
Vlak na de vakantie bereikt het kantoor het bericht dat de personeelschef, meneer Rentenstein, fraude heeft gepleegd, Dreverhaven spoorde hem hier op aan en hij wordt ontslagen. Jacob neemt zijn plaats in. Inmiddels is hij al behoorlijk gevorderd in zijn studie.
Dan daagt zijn vader hem uit zijn schuld binnen 3 dagen af te betalen, anders zou hij Jacobs faillissement aanvragen. Met behulp van Mr. Carlion wordt dit echter afgewezen en Jacob gaat opnieuw bij zijn vader langs. Deze biedt hem weer een mes aan maar Jacom laat het in de put vallen. Hij vertrekt, een woedende Dreverhaven achter zich latend.
Het staatsexamen gaat van start en Jacob slaagt. Op het kantoor is het feest.
Kort daarna arriveert er een ontslagbrief bij Stroomkoning van Lorna te George. Stroomkoning en zijn vrouw gaan bij haar langs en mevrouw Stroomkoning vermoedt dat Lorna verliefd is op Jacob Katadreuffe en daarom het kantoor heeft verlaten. Lorna te Geroge geeft als reden aan dat zij zich gaat verloven. Jacob droomt over haar, realiseert zich dat hij nu echt te laat is en dat hij zijn grote liefde is misgelopen.
Dreverhaven verschijnt bij Jacoba en vraagt haar –voor de zoveelste keer- met hem te trouwen. Ze wijst hem nogmaals af en Dreverhaven maakt haar duideijl dat het voor Jacobs eigen bestwil is dat hij zijn zoon zo behandelt.
Het gebeurde dat vader en zoon tegenover elkaar kwamen te staan voor het gerecht. De zaak eindigt in een schikking.
Vlak voordat hij zijn doctoraal moet gaan halen, komt hij Lorna te George tegen, nu enkele jaren getrouwd en moeder. Jacob legt een liefdesverklaring af, zijn moeder zegt hem dat hij een grote ezel is geweest. Hij slaagt voor het doctoraal en vraagt Stroomkoning Rentenstein wederom in dienst te nemen. Zijn vader maakt via zijn advocaat, Mr. Shuwagt, bezwaar tegen Jacobs toelating als advocaat. Dit bezwaar wordt afgewezen en Jacob Katadreuffe wordt beedigd als advocaat. Nadien bezoekt hij voor de laatste keer zijn vader om hem te vertellen dat het hem niet gelukt is hem klein te krijgen en dat Jacob hem niet meer erkent als zijn vader of als wat dan ook, hij bestaat niet meer voor hem. Zijn vader zegt hem echter dat hij hem niet heeft tegengewerkt, maar heeft meegewerkt.
Thuis bij zijn moeder vindt hij haar testament en ziet daarin dat zijn vader hem elke maand geld heeft geschonken, dat hij ontvangt bij het overlijden van zijn moeder. Hij ziet in dat zijn vader hem toch niet alleen heeft tegengewerkt.

(bron : http://www.scholieren.com/boekverslag/45453 )

2 Recensies van het boek Karakter:
http://www.dbnl.org/tekst/braa002verz07_01/braa002verz07_01_0011.php
http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/schrijver/bordewijk-f ( Onder het kopje:  Aanrader Karakter )

Eigen recensie:

Het boek Karakter is een mooi boek om te lezen. Het is de schrijver goed gelukt om een sfeer te creëren die je aan het lezen houdt. Je voelt je in het boek erg verbonden met de hoofdpersonage Jacob. Het boek werd voornamelijk vanuit zijn perspectief vertel, en als het vanuit een andere perspectief  was, draaide het alsnog voornamelijk om Jacob. De schrijver heeft het goed geschreven, dat zodra de naam Dreverhaven viel (de vader van Jacob) er een soort van spanning ontstond. Dit liet goed de tragische band zien tussen Jacob en Dreverhaven. Het was duidelijk dat Dreverhaven het Jacob niet makkelijk maakte om een advocaat te worden, terwijl achteraf gezien hij toch wel probeerde te helpen. Ik was even verrast als Jacob aan het einde van het verhaal dat zijn vader hem niet alleen maar tegenwerkte, want als het vanuit de perspectief van Dreverhaven was, klonk het niet alsof hij Jacob wilde helpen. Dit vond ik dan ook wel een leuke twist in het verhaal, anders was het wel een hele tragische roman over de verschrikkelijke relatie tussen zoon en vader. Ook de relatie tussen Jacob en zijn moeder was niet erg liefdevol, en ondanks dat het niet duidelijk is beschreven in woorden voelde ik dat ze er voor elkaar zouden zijn in tijden van nood. Hetgene wat ik eigenlijk nog tragischer vond was dat het Dreverhaven misschien wel gelukt was om een advocaat te worden, maar zijn liefdesleven met de secretaresse zal er nooit zijn. En ondanks al deze tragische gebeurtenissen, ervaarde ik tijdens het lezen niet een verdrietige gevoel. Bordewijk heeft een prettige sfeer gecreëerd, terwijl het verhaal tragisch is, dat vind ik nou het mooie aan dit boek.